Trần Khâm
(Máºu ngá» 1258 - Máºu thân 1308)
Còn gá»i là Trần Sâm, Vua thứ ba nhà Trần, miếu hiệu Nhân tông, cÅ©ng là nhà Pháºt há»c đứng đầu trúc lâm tam tổ, phái Thiá»n tông Yên Tá». Sinh ngà y 11-10 Máºu ngá» (7-2-1258), con trưởng Thánh tông
Năm Máºu Dần 1278 ông lên ngôi, cùng vá»›i cha và các đại thần Trần Quốc Tuấn, Trần Quang Khải chấn chỉnh việc nước, vượt khó khăn, hai lần đánh tan quân Nguyên - Mông xâm lược (1285-1287)
Triá»u đại ông nổi báºt tinh thần quân dân đại Ä‘oà n kết, nổi tiếng qua hai cuá»™c Há»™i nghị Diên Hồng và Bình Than
Năm Quà tị 1293 ông nhưá»ng ngôi cho con là Trần Thuyên (tức Anh Tông) là m Thái Thượng hoà ng, cùng con coi sóc việc chÃnh trị. Äến năm 1299 ông hoà n toà n phá»§i sách trần tục, lên núi Yên TỠẩn tu, pháp hiệu là Hương Vân đại đầu Ä‘a, khai sáng Thiá»n tông phái Yên Tá», cÅ©ng gá»i là phái Trúc Lâm. Do đấy, nhân dân cÅ©ng gá»i ông là Trúc Lâm Äại Äầu Äà hoặc Äiá»u ngá»± giác hoà ng (Ông là vị tổ thứ I Trúc Lâm Yên Tá», vị tổ thứ II là Pháp Loa Äồng Kiên Cương, vị tổ thứ III là Huyá»n Quang Là Äạo Tái, được Ä‘á»i tôn xưng là Trúc Lâm tam tô)
Ngà y 3-10 Máºu thân (16-11-1308) ông mất tại Yên Tá», hưởng dương 50 tuổi. Ông có soạn các sách:
- Thiá»n lâm thuyết chung ngư lục
- Tăng già toái sự
- Thạch thất mị ngữ
- Äại lương hải ấn thi táºp
- Trung hưng thực lục
- Trần Nhân tông thi táºp
- Khóa hư táºp
Má»™t số tác phẩm trên đã thất lạc, nay chỉ còn 25 bà i thÆ¡ chữ Hán và 1 bà i phú Nôm Cư trần lạc đạo chép trong Việt âm thi táºp và Thiá»n tông ban hạnh
|
|